The Influence of al-Ghazali’s Theological Philosophy in the Malay Archipelago

Pengaruh Karya-karya Teologi dan Falsafah al-Ghazali di Kepulauan Nusantara

Authors

  • Ahmad Nabil Amir International Islamic University Malaysia image/svg+xml Author
  • Tasnim Abdul Rahman Sultan Zainal Abidin University image/svg+xml Author

DOI:

https://doi.org/10.0501/senarai.2025.2.1.33-57

Keywords:

al-Ghazzali, Ihya Ulum al-Din, Abd al-Samad al-Falimbani, Sayr al-Salikin, Malay Basin

Abstract

The article analyses the influence of Imam al-Ghazali’s (450-505/1058-1111) religious ideals in the Malay Basin particularly through his works Ihyā’ ‘Ulūm al-Dīn, Mi‘rāj al-Sālikīn, Bidāyah al-Hidāyah, Ma‘ārij al-Quds fī Madārij Ma‘rifat al-Nafs, al-Mustasfa and al-Madnun bihi ‘ala Ghayr Ahlih. The highly charged and popularity of his works come from various forms of its translated versions in the hand of Malay theologians working on its elucidation such as Sayr al-Sālikīn and Hidāyah al-Sālikīn by ‘Abd al-Samad al-Falimbani (1704-1789) and concise translation of Minhāj al-‘Ābidīn by Shaykh Daud al-Fatani. The paper situates his works in the wider context of Sunni-Islam held by the Malays and its burgeoning cultural and intellectual tradition, far-reaching intensity of activism and da‘wah and idealism widely disseminated in the regions. The study is based on qualitative method in the form of library and literature survey using inductive and deductive method. Data and materials were derived from selected primary and secondary sources and analysed by way of descriptive, analytical, empirical, hermeneutical and historical approaches. The finding reveals that the nuances of al-Ghazali’s corpus were well articulated in the Malay world developed through compelling theological and philosophical works that defend its significance values, norms, legality, ethics, metaphysics, logic and virtues and its classic synthesis of shariah and tasawuf and its spiritual illumination and articulation in the mozaic of contemporary Malay worldview and tradition.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biographies

  • Ahmad Nabil Amir, International Islamic University Malaysia

    Former Associate research fellow,
    International Institute of Islamic Thought and Civilization (ISTAC-IIUM)
    International Islamic University Malaysia

  • Tasnim Abdul Rahman, Sultan Zainal Abidin University

    Fakulti Pengajian Kontemporari Islam
    Universiti Sultan Zainal Abidin

References

Abū Ḥāmd al-Gazāli. (2014). ʾAīyuhā Al-Walad. Beirut: Dār al-Minhāj.

Abd. Syukur al-Azizi (2024). Sufisme Imam al-Ghazali: Biografi, Perjalanan Ruhani, dan pesona Cintanya. Yogyakarta: DIVA Press.

’Aḥmd bin ʿAṭāʾ Allah al-Sakandarī. (2005). Tāj Al-ʿArūs al-Hāwy Li Tahḏīb al-Nufūs. Dar al-Kutub al-Ilmiyah.

Agni, Amanda, Siti Rahmawati, Roshim Ahmad Musyaffa, Shella Aulia Putri, Raysha Ramadhani, and Najwa Amalia. (2024). “Akhlak Tasawuf And Ethical Competence of The Future English Teachers.” ALFIHRIS : Jurnal Inspirasi Pendidikan 2, no. 4 (June 24): 1–13. https://doi.org/10.59246/alfihris.v2i4.921.

Alatas, Syed Hussein. (1951). “The Significance of the Mi‘raj.” Islamic Review (Disember), London.

Alatas, Syed Hussein. (2019). Kita dengan Islam: Tumbuh Tiada Berbuah. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

’Al-Falimbani, ʿAbd al-Samad (2022). Sayr al-Sālikīn Ilā ‘Ibādati Rabbi al-‘ālamīn. Kuala Lumpur: Yayasan Karyawan.

’Al-Falimbani, Shakyh ʿAbd al-Samad (t.t.). Sayr al-Sālikin fi Tariqah al-Sadat al-Sufiyyah. Penang: Percetakan al-Maarif.

’Al-Falimbani, ʿAbd al-Samad b. Abdul Rahman al-Jawi (t.t.). Sayr al-Sālikin ila ‘Ibadat Rabb al-‘Alamin. 4th ed. Beirut: Dar al-Fikr.

’Al-Fatani, Daud bin Abdullah. Sullam al-Mubtadi fi Makrifah Tariqah al-Muhtadi (Tangga Bagi Orang yang Memulai Belajar). Noraine Abu, Mashadi Masyuti, Azizan Abd. Aziz (alih bahasa). Al-Hidayah House of Publishers, t.t.

’Al-Fatani, Daud bin Abdullah. Minhaj al ‘Abidin ila Jannati Rabb al-‘Alamin. Noraine Abu, Mashadi Masyuti (alih bahasa). Al-Hidayah House of Publishers, t.t.

Al-Ghazali, Abu Hamid. (1964). The Ascent to the Divine Through the Path of Self-Knowledge. Tr. Yusuf Easa Shammas. Petaling Jaya: Islamic Book Trust.

Al-Ghazali, Abu Hamid. (1977). Ihya Ulumiddin. Tr. Tengku H. Ismail Yakub. Jil. 1, cet. ke-5. Kuala Lumpur: Victory Agency.

Al-Ghazali, Abu Hamid. (2017) Mi‘rajus Salikin (Jalan Para Pencari Allah). Tr. Kaserun. Jakarta Selatan: Turos Pustaka.

Al-Ghazali, Abu Hamid. (2025). Minhaj al ‘Abidin ila Jannati Rabb al-‘Alamin. Tr. Zulkifli Mohamad al-Bakri. Nilai: Pustaka Cahaya Kasturi.

Arif Muzayin Shofwan (2025). “Dakwah Merealisasikan Ketakwaan melalui Kitab Bidayatul Hidayah karya Syaikh al-Ghazali.” MEKOMDA: Media Komunikasi Dakwah 4 (1): 1–18. https://doi.org/10.28926/mekomda.v4i1.2175

Azra, Azyumardi. (2013). Jaringan Ulama Timur Tengah-Kepulauan Nusantara Abad XVII dan XVIII. Jakarta: Kencana Prenda Media Group.

Bakar, Osman (1998). Classification of Knowledge in Islam: A Study in Islamic Philosophies of Science. Cambridge: Islamic Texts Society.

Hamka (1977). [kata sambutan]. Dalam Imam Ghazali, Ihya Ulumiddin. Tr. Tengku H. Ismail Yakub. Jil. 1, cet. ke-5. Kuala Lumpur: Victory Agency.

Hamka. (1981). Dari Perbendaharaan Lama. Kuala Lumpur: Pustaka Antara.

Hassan, Mohamad Kamal. (2011). “Disease of the Spiritual Heart as Root Causes of Moral Decay and Corruption of Justice Based on Imam al-Ghazali’s Analysis.” Journal of Applied Sciences Research, 7 (13), 2286-2291.

Hurgronje, Christiaan Snouck. (1970). Mekka in the Later Part of 19th Century, ed. by J.H. Monahan. Leiden: E.J. Brill.

Iin Sugiarti, Shofiyullah Muzammil. (2023). “Pemikiran Pembaharuan al-Ghazali dan Pengaruhnya di Indonesia.” Journal of Humanities Issues 1 (Dec 2): 137–149.

Joel, Craig Richmond. (2025). Al-Ghazali’s Moral Psychology: From Self-Control to Self-Surrender. Sheffield, UK: Equinox Press.

Kaya, Emrah. (2025). “A Reappraisal of al-Ghazali’s Intellectual Prestige: Historical, Ethical and Philosophical Perspectives.” Al-Shajarah: Journal of the International Institute of Islamic Thought and Civilization, 30 (1), 23-53.

Khadher Ahmad & Ishak Suliaman (2014). Biografi Ulama Nusantara Syeikh ʿAbdul Samad al-Falimbani: Penulis Hidayah al-Sālikin. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa & Pustaka.

Khalif Muammar A. Harris. (2015). “Faham Wahdat al-Wujud dan Martabat Tujuh dalam Karya Shaykh ‘Abd al-Samad al-Falimbani.” TAFHIM: IKIM Journal of Islam and Contemporary World, 8, 97-131.

Marsella, Lalu Turjiman. (2025). “The Intellectual Controversy between Abraham Geiger and al-Ghazali in Interpreting Islam.” Abrahamic Religions: Jurnal Studi Agama-Agama, 5 (1), 13-23.

Megawati Moris (2013). “Making Knowledge Useful: Applying al-Ghazali’s Teaching in the Malay World.” ICR Journal 4 (1): 31-44. https://doi.org/10.52282/icr.v4i1.490

Megawati Moris (2016). Al-Ghazzali’s Influence on Malay Thinkers: A Study of Shaykh ‘Abd al-Samad al-Palimbani. Selangor: Islamic and Strategic Studies Institute (ISSI) Malaysia.

Michael E. Marmura. (2002). “Ghazali and Ash‘arism Revisited.” Arabic Sciences and Philosophy, 12 (1), 91-110.

Mohamad Zainuddin Mohamed, Ahmad Irfan Ikmal Hisham. (2022). “Intellectual Discourse of Syeikh Abd al-Samad al-Falimbani.” International Journal of Humanities Technology and Civilization 7 (1): 44–48.

Mohammed Hussain Ahmad. (2018). “Abdul Samad al-Falimbani’s Role and Contribution in the Discourse of Islamic Knowledge in Malay World.” Journal of Malay Islamic Studies, 2 (1), 11-22.

Muddathir, ‘Abd al-Rahim (Ed.). (2022). Al-Ghazali’s Political Thought and Other Essays on Hujjatu’l-Islam. Petaling Jaya: Islamic Book Trust.

Muhdi Ali, Masbuang, Suadi Sa‘ad, Endang Saeful Anwar. (2025). “Tasawuf sebagai Jembatan Rasionalitas dan Spiritualitas: Kajian Pemikiran al-Ghazali dalam Konteks Islam Klasik.” Al-Mustla Jurnal Ilmu-Ilmu Keislaman dan Kemasyarakatan, 7 (1), 164-194.

Nadzrah Ahmad. (2023). “Al-Ghazali’s Influence on Malay Tafsir: Special Focus on Revelation and Reason.” JISED : Journal of Islamic, Social, Economics and Development 8 (59): 496–511.

Nur Afiqah Mohammed Alam, Engku Ibrahim Engku Wok Zin. (2021). “Analisis Manuskrip Sayr al-Salikin ila ‘Ibadah Rabb al-‘Alamin Karya Shaykh ‘Abd al-Samad al-Falimbani di Perpustakaan Negara Malaysia.” Jurnal Islam dan Masyarakat Kontemporari, 22 (3), 166-186.

Rakinah, Ramli. (2025). “The Nature of al-Ghazali’s Concept of Knowledge and its Relation to “Negara Zikir” in Brunei Darussalam.” Journal of Al-Muqaddimah, 13 (1), 50-62.

Shohana Hussin. (2023). “Kaedah Pendidikan Kerohanian Insan dalam Manuskrip Hidayah al-Salikin.” Sains Insani, 8 (1), 64-70.

Sokhi Huda. Tasawuf Kultural: Fenomena Shalawat Wahidiyah. Yogyakarta: LKiS, 2008.

Suhaila Abdullah, Mohd Sukki Othman. (2011). “Peranan dan Sumbangan Ulama Tiga Serangkai dalam Perkembangan Islam dan Transformasi Sosial di Malaysia.” Dalam Prosiding Nadwah Ulama Nusantara IV: Ulama Pemacu Transformasi Negara (Bangi: UKM), 442-448.

Ulima, Dya’ul Ma‘lumah. (2025). “Hubungan antara Tuhan, Manusia, dan Alam Menurut Pandangan Imam al-Ghazali dalam Tahafut al-Falasifah.” Mazalat Jurnal Pemikiran Islam, 6 (3), 86-92.

Umar Abd Rashid, Dzulfaidhi Hakimie Dzulraidi. (2024). “Metodologi Penyusunan Hadith oleh al-Ghazali dalam Minhaj al-‘Abidin: Analisis Bab Taubat.” Jurnal YADIM International Journal of Islam and Contemporary Affairs, 4 (2), 50-66.

Wan Ali Wan Mamat. (2011). “Penemuan Manuskrip Melayu di Mekah, Saudi Arabia.” Malaysia Dari Segi Sejarah, 39, 1-11.

Wan Mohd. Shaghir Abdullah. (1996). Sheikh Abdus Shamad Palembang Ulama Shufi dan Jihad Dunia Melayu. Kuala Lumpur: Khazanah Fathaniyah.

Downloads

Published

2025-11-07

Citation Check

How to Cite

The Influence of al-Ghazali’s Theological Philosophy in the Malay Archipelago: Pengaruh Karya-karya Teologi dan Falsafah al-Ghazali di Kepulauan Nusantara. (2025). Journal of Islamic Heritage and Civilization, 2(1), 33-57. https://doi.org/10.0501/senarai.2025.2.1.33-57

Similar Articles

11-20 of 32

You may also start an advanced similarity search for this article.